---------------------------
http://www.arch.be
De archiefbewaarplaatsen
Beschikbaar in de talen: nl | fr | EAC-CPF XML
Soort archiefvormer : Bedrijf/Instelling
Rubriek : G:Textiel, kleding en ledernijverheid
Bron : Bedrijfsarchieven / Archives d'entreprises
Periode : 1932-1983
L'origine de l'entreprise remonte à 1900, date à laquelle le procédé Chardonnet de fabrication de soie artificielle fut intégré par la <span style="font-style:italic">Fabrique de soie artificielle de Tubize</span>. Bien que pionnière dans ce domaine, la société fut soumise à rude concurrence en Belgique et à l'étranger dès 1918. C'est dans ce contexte que le baron Emmanuel Janssen réalisa, le 21 juin 1932, la fusion de la plupart des sociétés belges fabriquant des textiles artificiels. La nouvelle entreprise prit le nom d<span style="font-style:italic">'Union des fabriques belges de textiles artificiels Fabelta</span>.
Cette fusion permit dès les premières années un large développement des nouveaux textiles, non seulement dans l'usine de Tubize (rayonne, viscose, flocons et acétate) mais également à Zwijnaerde (fibranne et nylon). Cette dernière fondée en 1929 avait rapidement été rachetée par le groupe <span style="font-style:italic">Fabelta</span>. La majorité du capital était alors détenue par la société <span style="font-style:italic">Solvay</span>
En 1961, c'est un groupe nettement agrandi qui fusionna avec l'<span style="font-style:italic">Union chimique belge</span> (U.C.B.) et <span style="font-style:italic">Sidac</span>. Il devint alors la division<span style="font-style:italic"> Fabelta </span>de l'<span style="font-style:italic">U.C.B.</span> En 1968, elle disposait de six usines situées à Zwijnaerde, Tubize, Ninove, Anderlecht, Obourg et Alost. Néanmoins, dès 1969, en raison des importants investissements qu'elle aurait dû réaliser, l'<span style="font-style:italic">U.C.B.</span> négocia avec la société néerlandaise <span style="font-style:italic">Algemene Kunstzijde Unie</span> <span style="font-style:italic">A.K.U.</span> un échange de participations. Au terme de l'accord, cette dernière reprenait le secteur des fibres chimiques tandis qu'<span style="font-style:italic">U.C.B.</span> renforçait son secteur de production et de transformation de pellicules cellulosiques par l'absorption de cette division de la société <span style="font-style:italic">A.K.U</span>.
Cette cession eut des conséquences immédiates pour la division <span style="font-style:italic">Fabelta </span>: non seulement une partie de la production fut abandonnée à Tubize mais l'usine d'Alost trop vétuste fut fermée. S'enclencha alors un processus de fusions qui dès 1971 fit de <span style="font-style:italic">Fabelta </span>une division<span style="font-style:italic"> </span>de moins en moins autonome, dans le domaine de la recherche, des achats, des ventes, et des prix, du groupe <span style="font-style:italic">AKZO</span> qui ne cessa de se désengager.
Ses investissements comme la diversité de la production ne cessèrent de diminuer amenant dès 1971 une intervention de l'Etat belge, en vue de protéger l'emploi dans la <span style="font-style:italic">S.A. Fabelta</span>. Cette participation fut totale dès décembre 1975. En 1978, les autorités belges procédèrent à la division de la société en trois entités centrées sur les unités de production : <span style="font-style:italic">Fabelta-Tubize</span>,<span style="font-style:italic"> Fabelta-Ninove</span> et<span style="font-style:italic"> Fabelta-Zwijnaerde</span>. Cependant, l'usine de Tubize ferma ses portes en 1983, tandis que la même année l'usine de Zwijnaerde était rachetée par le groupe <span style="font-style:italic">Beaulieu</span> après que la faillite eut été déclarée le 5 novembre 1982.
<span style="font-style:italic">Objet social</span> : Lindustrie et le commerce de toutes matières et produits textiles, de produits similaires et connexes et spécialement les produits dérivés de la cellulose
<span style="font-style:italic">Description du fonds
</span>150 mètres courants darchives couvrant la période de 1898 à 1983. Ces documents concernent uniquement la fabrique de Tubize de Fabelta S.A
Pièces concernant le Conseil d'administration (1978-ss.) ; pièces concernant le domaine (1898-1983) ; documents concernant les comités de direction (1950-ss.) ; documents comptables (Grands Livres 1936-1938, Journal 1942-1944, bilans 1978-ss.) ; documents concernant le personnel (ca 1950-ss.) ; correspondance technique et commerciale (1950-ss.) ; dossiers clients (par année et par clients, tous produits confondus) ; documents multimédia : album photo (1904) ; journal de l'entreprise (1950-1969)
<span style="font-style:italic">Description du fonds
</span>76 mètres courants darchives couvrant la période de la seconde guerre mondiale à 1982. Ces documents concernent uniquement Fabelta-Zwijnaarde S.A
Divers rapports ; plannings de production ; pièces concernant les organisations ouvrières ; études concernant la production et le travail ; acquisitions ou changements de machines ; calculs des coûts, calculs des bénéfices ; pièces comptables ; documents concernant la comptabilité des matières ; pièces concernant les problèmes de qualité ; pièces concernant le personnel : livres de paie ; archives multimédia : photographies de l'usine en construction, matériel de documentation
ORIENTATION BIBLIOGRAPHIQUE :
« L'affaire Fabelta », dans <span style="font-style:italic">Courrier hebdomadaire du CRISP</span>, n° 722-723, juin 1976, pp. 1-41
CORNEZ G., <span style="font-style:italic">Fabelta-Tubize 1900-1983</span>, Nivelles, 1986
VERDUYN L., <span style="font-style:italic">Beaulieu pleit onschuldig</span>, Leuven, Kritak, 1992, pp. 110-111
VERHEEKE G., « Fabelta : een reus op nylon voeten. Historiek en situering van de fabrieksimplanting te Gent. Een beknopte schets », in <span style="font-style:italic">Tijdschrift voor Geschiedenis van Techniek en Industriële Cultuur</span>, 5, 1984, n° 1, pp. 14-23
Vaste URL : https://search.arch.be/eac/eac-BE-A0500_012025_FRE