---------------------------
http://www.arch.be
De archiefbewaarplaatsen
Beschikbaar in de talen: nl | EAC-CPF XML
Soort archiefvormer : Bedrijf/Instelling
Rubriek : G:Rechtbanken en leenhoven met een regionaal karakter
Bron : Archievenoverzicht RA Gent
Periode : 13de eeuw - 1795
In het Land van Nevele was er slechts één griffie voor de schepenbank van Stad en Vrijheid van Nevele, de schepenbank van het Land van Nevele en het hof van de leenmannen. Het was de heer van Nevele die de griffier benoemde. Reeds in de serkemanage of gerechtelijk onderzoek naar het Land van Nevele in 1387 door de leenmannen van de Oudburg voor Jan van Fosseux, heer van Nevele, leren we over de rechtspraak in het Land van Nevele. De schepenen van de Vrijheid van Nevele of Nevele-binnen beschikten over thooghe heerscep, met name de hoge rechtspraak en mochten boeten innen tot 60 pond en er werd recht gesproken gelijc dat men useerde binnen de stede van Ghend (zoals in Gent-stad). De schepenbank van het Land van Nevele of Nevele-buiten had slechts de middelbare en lage justitie en boeten tot 3 pond. Voor de hoge rechtspraak dienden ze een beroep te doen op het Hof van leenmannen van de Oudburg. Het hof van leenmannen van dit grafelijke leen gehouden van het leenhof van de Oudburg behandelde alle leenzaken en leenstrafzaken volgens het vigerende leenrecht. Voor dit costumiere recht, dat vrijwel onbekend is, willen we verwijzen naar het leendenombrement van de heerlijkheid Leeuwergem-Elene van 1554 waar dit leenrecht naer doude costume uitzonderlijk genoteerd staat, en door ons is uitgegeven in de inleiding van de inventaris van Leeuwergem-Elene, berustend in het Rijksarchief te Ronse. Ook mocht men te Nevele een soevereine doorgaande jaarwaarheid uit majesteits naam houden, oorspronkelijk dus een vorstelijk recht, bestaande uit zeven schepenen en zeven leenmannen waarbij men geheime (secrete) ondervragingen deed naar zaken waarvoor geen klacht was ingediend, en die men dan veroordeelde, wat men in Nevele heette omme de vierschare te bannene (begin 16de eeuw). NB Deze drie gerechtshoven worden samen behandeld omdat de documenten door de griffie samen werden genoteerd en geordend in dezelfde registers. Tenslotte dienen we te vermelden dat er voor Vinkt afzonderlijke documenten opgemaakt werden, mogelijk omdat Vinkt in de tweede helft van de 17de eeuw een afzonderlijke heerlijkheid was. Ze werden hier toegevoegd.
Het Land van Nevele, nrs. 24 (serkemanage, a° 1387), 771bis (leendenombrement, a° 1590), 7bis (leendenombrement, a° 1660), 1 (Soevereine doorgaande jaarwaarheid, begin 16de eeuw). Kasselrij van de Oudburg, nr. 16 (costumen betreffende de rechtspraak te Nevele, a°1550). NB. We hebben verkozen de bronnen te raadplegen die ons een juister inzicht verschaften dan de teksten gepubliceerd door D. Berten. - AUGUSTYN B., De archieven van de heer (15de eeuw-1798), het leenhof (1521-1794) en de schepenbank van Leeuwergem en Elene (1591-1797), Rijksarchief te Ronse, in typeschrift, nr. 2 (leendenombrement van 1554 met de justitiële bevoegdheden naer doude costume van het Hof van leenmannen). VAN DURME L., De vroege scabinale organisatie te Velzeke in ruimer perspectief, in: Jaarboek van de Zottegemse Culturele Kring, 1976-1977, p. 21-68 (betreffende de Soevereine doorgaande jaarwaarheid).
Vaste URL : https://search.arch.be/eac/eac-BE-A0500_119158_DUT