Inventaire des chartes et cartulaires du Luxembourg (Comté puis Duché), Tome IV / A. Verkooren
- 1597 Der geben wart des XXIIIten dages septembris jm jare Onsers Herren vierzien hondert zwey und zwentzich jare. Jean de Mühlen (Molaine, Mülen), prévôt de Briey, en vertu des lettres de procuration données à lui et à quelques-uns de ses amis par Eustache de Bannoncourt (Warnoncourt), capitaine de Bassaucourt (Pessebaut), pour relever au nom du dit,Eustache les ville et château de La Ferté-sur-Chiers-lez-Ivoix (Fertey off der Kare by Yuoix) de Jean, duc en Bavière, et d'Elisabeth [de Görlitz sa femme, duc et duchesse de Luxembourg et comte et comtesse de Chiny, en s'engageant à les tenir d'eux et de leurs successeurs aux dits duché et comté de la manière que feu le chevalier Geoffroi de Nancy les tenait jadis de leurs prédécesseurs, déclare s'être acquitté de cette mission au château de Luxembourg, par-devant Gilles de Rodemack (Schilz [sic] von Rodeina.cher-n), seigneur de Richemont (Richersperch) ; Jean, seigneur de Rodemack (Rodeninachern), de kronenburg (Cronenberch) et de Neuerburg (Nuwerburch) ; Erard de Gymnich, seigneur de Berburg (Berperchk), sénéchal du duché de Luxembourg; Jean, seigneur de Larochette (der Yeltz); Jean de Soleuvre (Zolueren), seigneur de La Grange (der Schuren) ; Jean de Raville (Roldingen), maréchal héréditaire du dit duché, et plusieurs autres personnes non dénommées. Cart. VIII, f° 651 (v°). Inde, et ex precedenti littera sub n° XXXVI [voyez la charte du 12 septembre 1422, n° 1596], dependebat per modum transfixi sigillum cereum viridis coloris cum pressaclapergameni. 23 septembre 1422., 1422-1596
- 1598 Gescreuen jn den Hage up sincte Thomas dach apostel jnt jair Ons Heren M CCCC, twe ende twintich. Jean, comte palatin du Rhin, duc en Bavière, fils de Hainaut, de Hollande, de Zélande, etc., déclare céder à sa femme, Elisabeth de Gôrlitz, duchesse en Bavière et de Luxembourg, etc., pour les posséder en toute propriété après son décès, les vingt-deux mille florins du Rhin et les dix mille florins de Hongrie qu'il a prêtés au roi des Romains, de Hongrie, de Bohême, etc. [Sigismond], et que celui-ci a assignés sur son duché de Luxembourg, parce que sa femme n'a pu obtenir de ceux de la noblesse et des villes de ce duché qu'ils s'engageassent à le reconnaitre dés à présent comme seigneur-gagier de ce pays dans le cas où elle viendrait à mourir avant lui sans laisser descendance de leur union. Sur le pli est écrit : By mynen heere den hertoge voi-rscreuen ; G. Smout. Cart. IX, f° 562. Inde dependebat ex pressula pergameni sigillum cereum rubrum. La Haye, 21 décembre 1422., 1422-1422
- 1599 Fait lan 1422, le 15 janvier après le lion [sic, lisez style] de la cour d'Hollande. Jean, palatin du Rhin duc en Bavière, fils de Hainaut, de Hollande et de Zélande, confirme les traités d'amitié et d'alliance, connus sous le nom de Schirmverträge, conclus jadis avec ceux de la ville de Trèves par ses prédécesseurs, ducs et seigneurs [sic] de .Luxembourg. Cart. XVIII, f° 45. Copie suivie d'une note libellée en ces termes : a Vidimation. Cest originel est escrit en parchemin vieulx et caracter allemand; contient 11 lignes. L'on n'y apercoit aucunne rasure, ou faulte; seulement vers le costé droit, et l'extremité du plis pres du bout, les tignes ou vers ont persé le parchemin : mais il n'arriue pas au caracter. Au milieu y at de mesme trois trous : le plus grand et le plus dommageable en la 9e ligne in verbo inviolablement. Sur l'heaume en hault y at vue trousse de plumes de paon. Au rest y at il aux armes deux grifons dressez qui soustiennent l'heaume, sur lequel il y at vue couronne. Versus sinistram, au dessoubs, y at des armes escartellees, aux cantons opposez en chasque champ quattre lions, et aux aultres des losenges ouuragees de Bauiere. Sur le dos y at vng contreseel rond comme imprimé d'vng cachept. 15 janvier 1423., 1422-1423
- 1600 Der gegeben ist zo Triere do man schreiff nach Cristi geburte viertzehenhundert vnd druvndztuentzich jare uff mitwoch neest nach dem sun tage Jubilate. Accord conclu entre Otton [de Ziegenhain], archevêque de Trèves, et ses amis, d'une part, et Jean, comte palatin du Rhin, duc en Bavière, fils de Hainaut, de Hollande, de Zélande, etc., représenté par Jean de Parsberg (Parsperg, Parssberg, Parszberch), chevalier, premier sénéchal du pays de Luxembourg, et autres fondés de pouvoir, d'autre part, en vue de régler àl'amiable les différends qui existent entre les pays de Trèves et de Luxembourg par rapport à Wasserbillig (Wasserpilch, Wasserpillich). Les principales clauses en sont les suivantes : la place de Wasserbillig sera gardée jusqu'au dimanche Quasimodo après Pâques prochain par Jean de Schwarzenberg (Swartzemberg), bailli de Pfalzel (Paltzel), et Jean de Hamm (Hayne), prévôt de Luxembourg, capitaines à ce commis respectivement par l'archevêque et le duc prénommés; , durant ce a gardiennat b, l'archevêque y jouira seul de tous droits d'avouerie et de justice, ainsi que de ceux dont Erard de Gymnich jouissait dans cette ville, tandis que le duc y percevra seul les droits de conduit, etc., etc. Regnier d'Argenteau (Reynhart von Erkenteel), sei-gneur de Houffalize (Hu f fels), et Jean de Larochette (von der Viltz [yelz]), chevaliers et conseillers du duc, appendirent à cette charte leurs sceaux avec ceux des susdits archevêque de Trèves et premier sénéchal du pays de Luxembourg. Cart. VIII, f° 214 (v°). Erat sigillis quatuor viridibus ex pressulis pergameni inde dependentibus sigillata. Trèves, 28 avril 1423., 1423-1423
- 1601 Datee lan 1423 le dimange apres la nativite de Nostre Dame. Jean de Parsberg (Varsburg, Warsburg), chevalier, sénéchal du duché de Luxembourg et du comté de Chiny, agissant au nom des dits duché et comté, d'une part, et le magistrat de Trèves, d'autre part, renouvellent les traités d'alliance et d'amitié existant entre le Luxembourg et la ville de Trèves. Témoins: Jean, seigneur de Larochette (la Roche);Conrad de Montabaur, curé-doyen d'Arlon, et receveur général du pays de Luxembourg; et Pierre de Oost-burg [?] (Oysburg), pour le Luxembourg; Henri von der Blumen [?] (Blomen), bourgmestre; Frédéric von der Weinreben [?J (Veinreben), le vieux, et Jean de Britt, échevins; et Jean Boilman, receveur, pour la ville de Trèves. Cart. XVIII, f° 47. - On lit à la suite de cette copie. " Vidimation. L'originel est sur parchemin qui semble vieulx, contenu en 20 lignes, escrit en bon vieu et delie caractere, de main et ancre esgalles. Au milieu des quattre lignes jnfe-rieures elle at vne tache de cire qu'y est degouttee, avec deux seaulx y pendants du plis, a des pressules toutaffait entieres, de cire verde qui est du tout noircie : l'vn ab dextra, ab extra intuendo est de la ville de Treves, de ceste largeur [suit une barre de 65 millimètres de long. St Pierre auec la clef. La circumscription n'est pas lisable a cause de l'antiquité, nonobstant la forme des lettres est apparente. L'autre est plus petit [diamètre de 33 millimètres]. Il at escusson et heaume: l'escusson semble escartelle. Le rest auec la circumscription ne se peult recognoistre ny lire. Au dehors est escrit : 1423. Accorde auec Lutzemburg touchant les vieulx accords. Subsigne, Doctor Erndling, commissarius ; Julius Herden, notarius adiunctus. Et infra : Pro copia copia-, Cornelius Zensenus von Ernst, notarius publicus. " Au-dessous : " Ceste traduction est consonant a la copie allemande, E. de la Neuueforge. " 12 septembre 1423., 1423-1423
- 1602 Gegeuen zu Douay XXVIIlsten daegs jn deme meye jnt jaer Vnsers Herren dosent vierhondert vunf vnd tzweyn tich. Philippe, comte de Ligny (Liney, Lyney) et de SaintPol (Sympol, Sympoll), seigneur de Fiennes (Fienes) et de Lille (Ryssel), en récompense des fidèles services rendus à feu son père, Antoine, en son vivant duc de Brabant, etc., par son cousin Robert, comte de Virne-bure (Virnemberg, Virnentorch Virnenburgh, Vyrnembock Vyrnenberg l yrnenborch, 1; yrnenburgh), et en vue de s'assurer le concours de celui-ci pour faire valoir les droits qui, par décès de son père, lui compètent sur le duché rte Luxembourg et le comté de Chiny, déclare assigner au profit du dit comte de Virneburg une somme de seize mille florins du Rhin sur les château, ville et terre de Durbuy (Derby, Durbey), sous diverses conditions notamment celle de ne pouvoir entrer en possession de cette engagère qu'après la mort de Jean de Schoonvorst (Schoenforst, Schoenuorst, Schoirivorst, Schonvorst burgra\e de Montjoie (Monjauwen, Monjawen, Montjawen, Monyauwen, Monyouw, Moyouw), etc., son cousin et conseiller, auquel la. jouissance en avait été viagèrement octroyée par le duc Antoine précité. Le comte de Ligny déclare en outre avoir pris le dit comte Robert comme vassal, en lui assignant à cette occasion une rente de deux cents florins sur le duché de Luxembourg et le comté de Chiny. A la suite on lit ; Aldus geteykent : By mynen heren den grauen, dair Jan van Schoenforst, burchgraue zu Monyauwe per Elyaes van Sinte Goricx, Dieric van Meingersrewt, Ghijsbrecht van Carnijn [Carmin. Earmin, Eioruurn] und une ander by waeren; Droco. Cart. X, f° 4î8 (v°). Copie de la charte du 18 décembre 1435; f° 491 (v°). Copie de celle du 16 juin 1451. Douai, 28 ruai 1425., 1425-1451
- 1603 Gegeuen te Douay op ten XXVIIIsten dach van mey jnt jair Onss Heren dusentich CCCC vif f ende twintich. Robert, comte de Virneburg (Varnemborch, Viernemberch, Virnenborclh), déclare que Philippe de Brabant, comte de Ligny (Liney) et de Saint-Pol (Sint Pol), lui a donné, par lettres patentes de ce même jour, datées de Douai : 1° seize mille florins du Rhin, somme en assurance de laquelle il lui a octroyé l'engagère des chàteau, ville et terre de Durbuy (Durby), pour n'en jouir toutefois qu'après le décès de son parent Jean de Schoonvorst (Sconevorst), burgrave de Montjoie (Monjow) ; 2° une rente de deux cents florins par an, assignée sur les duché de Luxembourg et comté de Chiny (Ciny), au prix de laquelle il est devenu homme lige du dit comte de Ligny. En échange de ces dons, le comte de Virneburg promet d'aider Philippe de Brabant de tout son pouvoir dans la conquête du duché de Luxembourg et du comté de Chiny, en s'engageant àlui livrer toutes les villes, châteaux et prisonniers dont il parviendra à s'emparer dans ces deux pays. Cart. X, f° 479 (v°). Copie de la charte du 18 décembre 1435, voyez l'analyse n° 1642; f° 515 (v°). Copie de la charte originale. Douai, 28 mai 1425., 1425-1642
- 1604 Geben zain Totas nach Christs geburt vierzehenhundert, und darnach in dent funff und zwenzigsten iahre des virten tages in sep-tembri; visser reiche, des Bungerischen, etc., in dem acht und dreissigsten, des Romischen in dem funffzehenden, und des Bohemischen in dem funfften jaren. Sigismond, roi des Romains, de Hongrie, de Bohême, de Dalmatie, de Croatie, etc., assigne à Barthélemi d'Autel (Eltern), en récompense de ses fidèles services et en dédommagement des pertes qu'il subit au service de lui et de son duché de Luxembourg, sept mille florins de Cologne sur le château d'Orchimont (Orsymont), château dont le dit empereur, comme duc de Luxembourg, assure la paisible possession au susnommé Barthélemi et à ses héritiers, tant que le paiement de la somme susmentionnée n'aura pas été effectué. Au bas était écrit : Ad mandatum domini regis; Franeiscus, prepositus Strigoniensis [Gran]. Cart. : XI, f° 361 (v°). Inde dependebat ex pressula per. gameni sigillum ex alba cera; - XXII, f° 137. Toth [?], 4 septembre 1425., 1425-1425
- 1605 Welker brief geven ist des eersten maendaigs voir Vnser liever Frouwen dage Lichtmisse des jars als men screeff na Christus gebuerte dusent IIIIe und funff und tzwyntzich jaere. Elisabeth de Görlitz duchesse en Bavière et de Luxembourg, et comtesse de Chiny (Cyny), déclare que, pour les deux cents florins du Rhin de bon or et poids fort qu'elle doit à Arnould de Sierk (Sirck), chevalier, elle a assigné à celui-ci une rente de vingt florins semblables par an sur les conduit et tonlieu de Luxembourg. Cart. XIII, f° 3 (v°). 29 janvier 1426., 1426-1426
- 1606 Gegeuen tot Dordrecht up fera viertienden loch in maerte jnt jair Ons Here-n duysent vierhondert zess enfle twintich na den loip shoifs van Hollant. Philippe, duc de Bourgogne, comte de Flandre, d'Artois et de Bourgogne, palatin, seigneur de Salins et de Malines, ruward et héritier présomptif des pays de Hollande, de Zélande et de Frise, et Elisabeth de Görlitz duchesse en Bavière et de Luxembourg, et comtesse de Chiny, font connaitre ce qu'ils ont décidé entre eux quant au douaire d'elle, Elisabeth, assigné par son défunt mari Jean de Bavière sur la terre et seigneurie de Voorne (Voirne), et subsidiairement sur les pays, seigneuries et biens d'Arkel, Leerdam (der Leede), Schoonrewoerd (Schoenreavoirnen, Schoenrewoord, Scoenrewoert, Stoenrewoort), et Hagestein (Hagensteyn). Aux termes de cette transaction, le duc déclare prendre à sa charge le paiement des dettes affectées sur les recettes des bailliages d,'Oostvoorne (Oestvoirne, Oistvoirne), Westvoorne et Brielle, ainsi que le paiement des dettes, mais jusqu'à concurrence de neuf mille écus de Hollande seulement, et en comprenant dans cette somme celles déjà payées par Baudouin van Zwieten (Zweeten), trésorier de Hollande, dont se trouvent grevées les villes et terres d'Arkel, Gorinchem (Gorichem, Goringhem), et der Leede [alias Leerdam] (Lederdam), notamment envers les héritiers d'Otton van Vuren ; s'engage à assurer à sa tante Elisabeth, aussi longtemps qu'elle n'aura pas de progéniture légitime, une rente annuelle et viagère de trois mille écus, payable par moitié les 24 juin et 25 décembre de chaque année sur les revenus des pays de Hollande et de Zélande ; enfin, lui concède la possession et la libre disposition de tous les bijoux de feu son mari. De son côté, la duchesse Elisabeth cède au duc, son neveu, tous ses droits d'engagère sur le duché de Luxembourg et le comté de Chiny, droits dont il pourra seulement jouir après son décès et à condition expresse qu'elle vienne à mourir sans laisser descendance légitime; lui remet entre les mains, dès à présent, le gouvernement des mêmes duché et comté, tout en se réservant les revenus de ces pays et la nomination des prévôts, chàtelains, receveurs et autres officiers qui; bien que nommés par elle, devront néanmoins prêter au duc le serment d'usage; se déclare prête, dans le cas oit le duc de Lotharingie [Philippe, duc de Brabant], envers qui elle a déjà contracté certains engagements, ne consentirait pas à la transmission immédiate du dit gouvernement entre les mains du duc Philippe, à confier ce gouvernement, du gré de ce dernier, soit. à Frank (Vranck), à Philippe, ou à Florent van Borssel, soit à un personnage du dit duché ou comté ; enfin, institue le duc de Bourgogne son héritier universel, si, bien entendu, elle meurt sans laisser postérité légitime de son corps.Cart. IX, f°s 575 (v°) et 585. Inde dependebant ex pressulis pergameni duo sigilla rubra. Dordrecht, 14 mars 1427.
- 1607 Document relatif à la succession du 'défunt duc de Brabant, Antoine de Bourgogne, et intitulé : Sekere voirraet van sekeren punten hier onder gescreuen tot Santhonen sen de manne gehaelt van wegen wilen mijns genedichs heren hertoige Phelips van Brabant e-nde van Lymborch greue van Liney ende van Sint Poul, jnt jair XIIIIe XXVII, doen hy myne genedege vrouwe vrouwe Elizabeth von Gorlitz, hertoghinne van Beyeren ende van Lucemborch, weduwe wilen hertoge Anthonis, etc., saliger gedachten jn den marcgraefscape onder der banck van Zanthouen hadde doen rasteren. En minute au f° 160 du Registre aux chartes de Brabant, portant le n° 131 de l'Inventaire imprimé des registres des Chambres des comptes. En 1427, au mois d'août, avant le 11 (1)., 1427-1427
- 1608 Fait en la ville de Liere le IIIe jour de septembre lan mil quatre cens vins et sept. Appointement fait entre les ducs de Bourgogne et de Brabant. Le premier cède au second tous les droits acquis par lui d'Elisabeth de Görlitz sur le duché de Luxembourg, le comté de Chiny et l'avouerie d'Alsace. Le second, en échange de cette cession, quitte la duchesse et ses pleiges de la demande qu'il avait introduite à leur charge en la cour de Santhoven (Zanthoue). De plus, le duc de Bourgogne promet aide et assistance au duc de Brabant, pour le cas où le duc de Gueldre ne s'exécuterait pas envers lui conformément aux stipulations des alliances contractées entre eux. Enfin, le duc de Brabant institue le duc de Bourgogne son héritier aux duchés de Brabant et de Limbourg, ainsi qu'au marquisat du Saint-Empire, en lui conférant de plus tous les droits qu'au jour de son décès il pourra avoir sur le duché de Luxembourg, le comté de Chiny et l'avouerie d'Alsace. Témoins pour le duc de Bourgogne, ses conseillers: le seigneur de Croy ; le seigneur de Traves, maréchal de Bourgogne ; Gilbert de Lannoy ; Simon de Fourmelles (Fornielles, Fournielles), et Guillaume de Sadeleer (Zadela.ire). Témoins pour le duc de Brabant, ses conseillers le comte de Conversan et de Brienne, seigneur d'Enghien (Anghien) ; Engelbert, comte de Nassau, seigneur de La Lek (le Lecke) et de Bréda ; Jean Bont, docteur en droit canon et civil, son chancelier ;. Jean de Schoonvorst (Schoenvorst, Schonevorst), burgrave de Montjoie (Monjou) ; Jean de Glymes (Glimes), seigneur de Berg-opZoom ; Jean de Woude (Waue), seigneur de Walhain. Le dit appointement était signé par les ducs de Bourgogne et de Brabant, et respectivement contresigné pour eux par J. Seguinart et J. le Marchant (li Marchans). Publié dans BERTHOLET, Histoire du duché de Luxembourg, t. VIII, preuves, p. v. Ce même appointement est reproduit au f ° 159 du Registre aux chartes de Brabant, portant le n° 131 de l'Inventaire imprimé des registres des Chambres des comptes. Cart. : IV, f° 72; Xi, f° 105. Lierre, 3 septembre 1427., 1427-1427
- 1609 Elisabeth de Gôrlitz, duchesse en Bavière et de Luxembourg, comtesse.de Chiny (Cyny), déclare avoir réassigné sur la recette de Cattenom (Kettenhem, Kettenheyme), en faveur d'Arnould de Sierck (Sirck), chevalier, neveu de feu Jean de Moncler, la rente de trois foudres et demi de vin, de vingt maldres de froment, vingt de seigle, et dix d'avoine, qui avait jadis été assignée sur le pays de Luxembourg par feu Jean, roi de Bohème, au profit du dit Jean de Moncler. Cart. XIII, f° 4. 25 novembre 1427., 1427-1427
- 1610 Der gegeuen is jn den joere Ons Heren M CCCC seuen ind tintich [sic] jaere, viertziendage jnder maende februario. Les doyen et chapitre de Saint-Servais à Maastricht (Maistricht) font connaitre les conditions auxquelles, à la demande de Robert, comte de Virneburg (Virnenburg), et de ses fils, Philippe, et. Robert, d'une part, et de Jean (le Schoonvorst (Schoenforst), burgrave de Montjoie (,lionjouwen, /lIon/jouwen), d'autre part, ils ont reçu en dépôt six lettres relatives [l'engagère] des château, vile, terre et seigneurie de Durbuy (Duby) ; la première émanée de Wenceslas, roi des Romains et clé Bohême ; la deuxième de Sigismond, roi des Romains et de Hongrie; la troisième d'Antoine, duc de Brabant; la quatrième d'Élisabeth de Görlitz ; la cinquième de Philippe, comte de Ligny et de Saint-Pol ; et la sixième (le Frédéric, fils ainé de Mörs (Morze), comte de Saarwerden (Sarwerden). Cart. XX., f° 102. 14 février 1428., 1428-1428
- 1611 Der gegeuen js jn den faire Ons Heren M CCCC jnd seuen jnd tzintich jaere v-iertzien dage jn den maende februario. Robert, comte de Virneburg (Virnenborch), ses deux fils Philippe et Robert, et Jean de Schoonvorst (Schoen forst), burgrave de Montjoie (Monjouwen), font connaître les conditions sous lesquelles ils ont confié à la garde des doyen et chapitre de Saint-Servais â Maastricht les six lettres concernant les château, ville et terre de Durbuy (Durby), dont il est fait mention dans l'analyse précédente. Cart. XX, f° 102 (v°). 14 février 1428., 1428-1428
- 1612 Donne en nostre ville de Brouxelles le XXVIe jour de mars auant Pasques, Ion de grace mil CCCC et vingt sept. Philippe, duc de Lotharingie, de Brabant et de Limbourg, marquis du Saint-Empire, comte de Ligny (Liney) et de Saint-Pol, reconnaît être redevable envers son cousin Pierre de Luxembourg, comte de Conversan et de Brienne, seigneur d'Enghien, pour prêts faits à feu son frère le duc de Brabant [Jean IV] et à lui-même, etc., d'une somme de vingt-quatre mille saluts de bon or, poids et aloi, qu'il s'engage à lui rembourser à Lille, en quatre paiements égaux de six mille saluts d'or chacun, les ter octobre 14-28, 27 mars et ter octobre 1429, et 16 avril 1430 En garantie de ces paiements, le duc engage tous ses biens et nommément ses terres et seigneuries de Lucheux (Lucheu) et Orainville (Orreuille), situées aux bailliages d'Amiens et de Vermandois ; en constituant à cette même occasion Jean, seigneur de Belloy, Robert d'Aine, Jean de Mareuil (Mareul), et le procureur général de Saint-Pol, Becquet de Griboval, ses procureurs et mandataires spéciaux pour procéder à la liquidation de l'affaire en question. A la suite était écrit : Par monseigneur le duc, vous Jehan de Pernes, Robert Dau le, et Thierry dé Meingersrewt, presens Droco .. Philippe. Charte reproduite de mot à mot dans celle du 3 mai 1428 [analysée sous le n° 1614]. Cart. XI, f ° 235. [Copie de la charte du 3 mai 1428.] Bruxelles, 26 mars 1428., 1428-1614
- 1613 Der geuen ist des jars als men zellet van Cristus gebuerte dusent vier hondert und sceuen und tzwintzich joies des vritags ah halfvasten als men singet jn der heyliger kerken Letare Jherusalem. Elisabeth de Görlitz duchesse en Bavière et de Luxembourg, comtesse (le Chiny (Cyny), déclare avoir assigné à Arnould de Sierck (Sirck), seigneur de Mensberg (Meynszberg) et de Frauenberg (Frauwen, berg), une rente de cent florins par an sur les droits de tonlieu, pêcherie et conduit de Remich (Remych),à titre de dédommagement pour les arrérages, se montant à deux mille florins. d'une rente féodale àcharge du duché de Luxembourg, dont il avait hérité à la mort de son oncle Jean, en son vivant seigneur de Moncler (Monckler). Cart. Xlll, f° 5. 4 avril 1428., 1428-1428
- 1614 Qui furent faictes le III' jour de inay lan de grace mil CCCC et vingt huit. Pierre de Luxembourg, comte de Conversan et de Brienne, seigneur d'Enghien, fait savoir que le duc de Brabant et de Limbourg, comte de Ligny (Liney) et de Saint-Pol [Philippe], s'est engagé - à lui rembourser l'argent qu'il lui a prêté ainsi qu'à son frère le duc défunt [Jean IV], se montant à la somme de vingt-quatre mille saluts de bon or, poids et aloi, en quatre versements égaux déterminés dans ses lettres patentes datées de Bruxelles, 26 mars 1428, lettres dont il reproduit le texte [voyez l'analyse n° 1612], et par lesquelles le dit duc a, en outre, constitué pour ses procureurs et mandataires Jean, seigneur de Belloy, Robert d'Aule, Jean de Mareuil (Mareul), ses conseillers, et Becquet de Griboval, son procureur général de Saint-Pol, en donnant à lui, Pierre susdit, ses terres et seigneuries de Lucheux et d'Orainville (Orreuille) en garantie de l'exécution de son engagement. Pierre de Luxembourg se déclare satisfait de l'arrangement intervenu, et reconnait n'avoir pas d'autres prétentions à faire valoir à char ge du duc ni de ses héritiers. Cart. XI, f° 233. Inde dependebat ex pressula.perganaeni sigillum cereum rubrum. 3 mai 1428., 1428-1612
- 1615 Gemaect te Lneuen V loge in junio jnt jair XIIIIe XXVIIl. Spécification des demandes que les membres des deux Etats séculiers du duché de Brabant ont, d'un commun accord, clans une assemblée tenue par eux à Louvain, décidé de formuler lors de l'entrevue qu'ils auront en la ville de Hal (Halle) avec les conseillers du duc de Bourgogne. Ces demandes avaient pour but d'obtenir du duc les concessions suivantes: la confirmation de leurs privilèges et coutumes ; la suppression du droit de tonlieu à Calloo ; le maintien à perpétuité des marchés (lu poisson, des avoines et du sel en la ville d'Anvers (Antwerpen) ; la conservation intacte des frontières actuelles (la Brabant dans le cas où, après avoir été uni au pays de Flandre, ce duché en serait de nouveau séparé; l'unité monétaire entre ces pays ; l'enlèvement des chaînes placées en travers de la Senne (Zennen); l'engagement de n'octroyer à la ville de :Malines (Méchelen) nuls privilèges au détriment de villes brabançonnes; l'incorporation du territoire de Malines au Brabant en cas (le séparation de ce pays d'avec la Flandre; la suppression définitive, en faveur des habitants du Brabant, du droit dit du dixième poisson (van don thienden vissche), qui était parfois induement et illégalement exigé aux lieux-dits ten Hellegate et ter Ansbruggen [= Pont-aux-Oies, aujourd'hui la Hansbrug [?~, dépendance de Keerbergen située sur la Dyle] ; la possession par le Brabant des châteaux, villes et torr es de Heusden (Hoesden) et de Geertruidenberg (Sinte Gertrudenberge), jusqu'à paiement complet des frais supportés pour leur conquête par le dit pays; l'imposition du silence perpétuel au sujet de la majoration des droits de transit [?.] réclamée par les habitants (le Malines (vagi, deu opslach van Mechelen) ; la nullité de la reconnaissance [du duc de Bourgogne comme héritier du duché de Brabant] s'il vient à décéder avant le duc de Brabant ; l'obligation pour le duc de Bourgogne de protéger et indemniser ceux qui, à raison de la dite reconnaissance, viendraient à être molestés, et de se comporter envers eux et le pays comme doit le faire un seigneur héritier; la confirmation du tonlieu de Bois-le-Duc (den Bossch) ; l'exécution par le duc de Bourgogne de ce àquoi il s'est engagé envers le duc de Brabant dans l'assemblée de Lierre, relativement au Hainaut, au Luxembourg et à la Gueldre; l'adoption par le duc de Bourgogne des armoiries du Brabant ; et la question concernant le damoiseau de Nassau (Nassou" et se rapportant à son pays de La Lek. Cart. IV, f° 68. Louvain, 5 juin 1428., 1428-1428
- 1616 Qui fut donne la veille Saint Jehan Baptiste en lan apres la natiuite de Nostre Seigneur mil quatre cens vingt huict. Elisabeth de Görlitz comtesse palatine du Rhin, duchesse en Bavière et de Luxembourg, comtesse de Chiny, dame de Voorne (Worne) et d'Arkel (Ercken), donne en engagère aux frères Georges et Jean de Raville, seigneurs de Septfontaines et de Dagstul, pour six mille florins d'or du Rhin, somme dont elle se reconnait redevable envers eux, le Château de Bologne (Boloingne, Bouilloingne, Boulloigne, Boulloingne, Bouloigne) et la franchise de Königsinacher-lez-Cattenom (Machern le ROY lez Kettenhoven), en réservant pour elle, et ses successeurs au duché de Luxembourg, le droit de rachat en tous temps moyennant préavis de six mois. Au bas on lisait : Par commandement verbal de nostre treshonnoree dame et duchesse mesme ; Ny[colas] Arle. Cart. : XXIV, f° 90 (v°); XXV, f° 32 (v°). On lit à la suite de ces copies, que la susdite engagère fut confirmée par le roi Sigismond le jour de la Saint-Barthélemi [24 août] 1428. 23 juin 1428., 1428-1428
529 gevonden, 241 t/m 260 getoond, pagina 13 van 27