Inventaire des chartes et cartulaires du Luxembourg (Comté puis Duché), Tome IV / A. Verkooren
- 1867 Donne a Amboise le XXVe jour de nouembre lan de grace mil . CCCC . soixante deux, et de nostre regne le deuxyesme. Louis [XI], roi de France, cède gratuitement à Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, tous les droits sur le duché de Luxembourg et les comtés de Chiny et de Laroche en Ardenne que feu son père, le roi Charles [VII], acquit jadis des duc et duchesse de Saxe pour une somme de cinquante mille écus. Témoins : le patriarche de Jérusalem [Louis d'Harcourt, évêque de Bayeux], l'évêque de Saint-Brieuc [Jean Prigent, ou-Prégent?], l'amiral de France, les seigneurs de Treignel [Tiergnel] de Baugy, de la Rosière, et plusieurs autres personnages non dénommés. Contresigné par le secrétaire, J. de la Loere. Publié dans: les Publications de la Société d'histoire du grand-duché de Luxembourg, t. XXXI [IX], année 1876, p. 126. BERTHOLET, Histoire du duché de Luxembourg, t. VIII, preuves, p. CXxIII. Cart. : IV, f° 20 (v°) ; X, f° 378. Inde dependebat ex filis sericeis rubri viridisque coloris sigillum viride. Une note marginale porte : L'original a été emporté par les Français en 1748 ; f° 3 79 (v°). Copie du vidimus du 18 avril 1463 [analysé sous le n° 1868]. Amboise, 25 novembre 1462., 1462-1876
- 1868 Fautes et donnees lan de grace mil quatre cens soixante et trois le XVIIIe jour dauril apres Pasques. Les bourgmestre., échevins et conseillers de la ville de Bruges délivrent un vidimus de la charte datée d'Amboise, 25 novembre 1462 [analysée sous le numéro précédent]. Sur le pli est écrit : Collatio facla est, Donatianus. Cart. X, f° 379 (v°). Inde dependebat ex pressula pergameni sigillum cereum viride. 18 avril 1463., 1462-1463
- 1869 Donne en nostre ville de Bruges le XIme jour du mois de decembre lan de grace mil quatre cens soixante trois. Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., autorise Jean l'Orfèvre, chancelier de Brabant et président du conseil à Luxembourg, à jouir en toute propriété de la terre et seigneurie de Han-sur-Lesse - une des quatre anciennes pairies du comté de Laroche en Ardenne - que, passé un an, le dit Jean avait acquise de Philippine de Houffalise (Huffalise) dame de Harzée et de Spontin, veuve du seigneur de Harzée : terre et seigneurie qui, passés soixante ans et plus, avait été donnée en engagère aux conjoints prénommés par feu Josse, en son vivant marquis de Moravie et duc de Luxembourg, pour cinq cent cinquante francs d'or de France, et qui leur avait depuis lors été réengagée par Elisabeth de Görlitz (Gorliz), jadis duchesse gagière de Luxembourg, pour quatre cents florins du Rhin en sus de la somme précitée. Moyennant cette faveur, Jean l'Orfèvre et ses descendants devront tenir cette terre et seigneurie à titre de pairie mouvante du comté de Laroche, à tels droits de relief et de service que les autres pairies, et à condition que la forteresse de Han-sur-Lesse soit et demeure à toujours cc rendable n à lui, duc, et à ses successeurs au duché de Luxembourg. Au bas était écrit: Par monseigneur le, duc, le sire de Croy, conte de Portian, et maistre Jehan Jquelin, gouverneur de la chancellerie de Bourgoingne, presens. M. Steenberch. Cart. : XXII, f° 9 ; XXIII, f° 5. Bruges, 11 décembre 1463., 1463-1463
- 1870 Der geben wart des ersten dags aprilis des jars dusent viere hondert und viere und seszzich. Martin de Götzingen (Gitzingen), maïeur Pierre de Tontelange (van Tontelingen) et Conrad de Reichenbach (Richenbach), échevins, de Viville (Aldenhouen), font savoir que le moulin de Wolckeradt (Wolcherader mullen) a été acquis au profit de Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, parle cellérier d'Arlon, Pierre de Totterait (Peter van Totterait, kelner zu Arle), au prix de soixante-quinze florins, des petits-fils de Rodolphe le Boulanger d'Arlon (Rudelers der Becker Entlen van Arle), Barthélemi et Nicolas, maris respectif. de Marie et de Sainte (Sunchen), qui avaient acquis ce moulin à cens perpétuel des mainbours de l'hôpital Sainte-Catherine au dit Arlon. Cart. XI, f° 488. Inde dependebant ex pressulis pergameni tria sigilla cerea, viridis coloris.1er avril 1484., 1484-1484
- 1871 Fait en lan IIIIe LXIIII. Suivant un extrait tiré d'un registre non déterminé, il existait dans la trésorerie de Luxembourg, en l'an susdit, 1464, un inventaire dressé en 1405, lequel est mengie de vermine ou poureture tellement que grant partie en est emportee, et fut troùue a la prinse de Luxembourg en une chambre ou auoient este logis canonniers oit autres gens eulx meslans dartilleries, au 2e feuillet duquel il était fait mention d'un accord qui avait été conclu, en 1404, entre monseigneur d'Orléans et l'archevêque de Trèves (Trieues) [Werner de Falkenstein], au sujet du prix de rachat de l'engagère du château de Schönecken (Bellecoste), prix fixé àseize mille florins; et, au folio suivant, d'une autre engagère de ce même château au prix de trente mille florins, mais sans spécification de date. Suivant un autre extrait, non daté, tiré des comptes des receveurs généraux du Luxembourg, les comtes de Virneburg (Warnembourg) furent en possession du château susnommé. Cart. XXI, f° 334. [1]464., 1404-1464
- 1872 Der geben wart jm jair na Christus geburt dusent nier hondert funff und sesztzich vff sent Lucas abent dez heilligen ewangelisten. Tilman de Bilstein et Tilman, petit-fils de Tilman (und Thielman Thielmannes entclin), échevins de Luxembourg, mettent Pierre d'Itzig (van Yechtzich), boucher et bourgeois de leur ville, en possession de deux parts d'un étal de boucher, sis entre celui que feu Henckelman posséda jadis, d'une part, et un étal appartenant au seigneur du pays, d'autre part, et que feu Nicolas, fils de Jean le Vannier[?] (Cleszgin Henchen Zynnenmechersson Cleschin Henchen Zinnenmechersson), du lieu-dit uffudeer Aichten, lui avait naguéres données en garantie d'nsomme de vingt-cinq florins d'or dont il lui était redevable. Cart. XI, f° 444. Inde dependebant ex pressulis pergameni duo sigilla viridia et erat cuve precedenti [ii s'agit ici de la charte du 15 juin 1453, analysée sous le n° 1795] transfixa. 17 octobre 1465., 1453-1795
- 1873 Datum Bruxelle opido nostro die IIIa mensis januarij anno Domini, millesimo quadringentesimo, sexagesimo quinto. Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., fait savoir que Guillaume, duc de Saxe, lui a permis, sur sa demande, et sans préjudice toutefois de ce qui a été arrêté entre eux, de reculer le paiement des dix mille écus d'or, qu'il aurait à lui faire le 2 février prochain, jusqu'au lier juin suivant. Au bas est écrit: Per dominum ducem; J. de Briquegni. Publié dans les Publications de la Société d'histoire du grandduché de Luxembourg, t. XXXII [X], année 1877, p. 37: Cart. X, f° 413. Bruxelles, 3 janvier 1466., 1466-1877
- 1874 Donne en jeelle nostre ville de Bruxelles le XIXme jour de feurier lare de grace mil quatre cens seixante et cinq. Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., fait connaître à ceux des finances de quelle façon ils auront à donner suite à la requête présentée par son tres chier et feal cousin Gérard, seigneur de Rodemack, qui s'était déclaré son adversaire à la journée de Mayence, en 1454, mais qui depuis., au château d'Ivoix, le 3 novembre 1461, s'était reconnu son homme lige. Le seigneur de Rodemack expose dans sa requête, qu'il est en droit de prélever annuellement à charge du duché de Luxembourg les rentes ci-après spécifiées: sur les recettes de la prévôté de Thionville, d'Arlon et de Puttelange (Putelenges), respectivement trois cents, deux cents et quatre-vingts florins du Rhin; sur celle de Bastogne, douze muids de ble f, quatre francs, huit francons et quatre vieux gros ; sur les rentes et revenus de Cattenom (Kathenemmes), deux cents livres monnaie de Luxembourg; enfin, cent florins du Rhin sur la dite recette de la prévôté de Thionville, sur les rentes, revenus, profits et émoluments des villes et mairies de Hayange (Hayaingnc), Landrevange, Plappeville (Blableuiile) et Terville (Terueîa)-lez-Thionville, ainsi que sur les droits de navigation perçus au dit Plappeville et à Dittelingen [?] (Dildange). La décision du duc porte : que le seigneur de Rodemack rentrera en possession des dites rentes, dont il n'avait plus joui depuis l'an 1451, et que les arrérages échus depuis le 3 novembre 1461, jour de sa rentrée en grâce, lui seront payés proportionnellement aux ressources des susdites recettes; mais que le dit seigneur devra s'engager préalablement, par de nouvelles lettres, à tenir les ville, chàteau, terre et seigneurie de Richemont en fief de lui, duc, et de ses successeurs au duché de Luxembourg. Témoins : les seigneurs de La Roche et de Montigny, Pierre Bladelin, Guillaume de Poupet, et plusieurs autres. Contresigné par le secrétaire P. Milet. A la suite [au dos des lettres originales] se trouve l'ordre donné par ceux des finances, le 13 avril 1466, aux receveurs des recettes susmentionnées, d'avoir à se conformer au contenu des présentes. Contresigné : P. Milet. Cart. : XXII, f° 187 ; XXIII, f° 326 (v°). Bruxelles, 18 février 1466., 1451-1466
- 1875 Datum et actum in castro nostro Wymariensi Maguntinensis dyocesis, quinta decima die mensis aprilis, anno Domini mille simo quadringentesimo sexagesimo sexto. Guillaume, duc de Saxe, landgrave de Thuringe,.marquis de Misnie, etc., donne procuration et plein pouvoir à ses secrétaires, Gontier Zilchendorfer (Zeilgendorffer, Zeillgendorffer), préfet du sauf-conduit à Weimar, . et Jean Reinde, pour se rendre àAnvers, à l'hôtellerie du Bouclier rouge ", à l'effet d'y toucher en son nom la dernière somme de dix mille écus d'or qui lui reste due pour la cession du duché de Luxembourg et des comtés de Chiny et de Laroche (de Rupe in Ardena), faite par lui et sa défunte femme, Anne, au profit de .Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., le 4 octobre 1462. Sur le pli est écrit : Wilhelmus dux Saxonie mante. propria subsignavit. Publié dans les Publications de la Société d'histoire du grandduché de Luxembourg, t. XXXII [X], année 1877, p. 41. Cart. X, f° 384. Du château de Weimar, 15 avril 1466., 1462-1877
- 1876 Der geben wart dez jars Vnssers Heren doussent viere hondert sesse und sesztzich des VIIIten dagez jn dem meyge. Tilman de Bilstein (Bielstein) et Thilman Thilmanne [sic], échevins de Luxembourg, font savoir que pardevant eux Pierre Kesseler et Adélaïde [?](Allet), sa femme, ont vendu et transporté au duc de Luxembourg [Philippe le Bon], représenté par Liévin d'Ypres (Lieuijn van Yppren), son receveur général au dit duché de Luxembourg, au prix de quinze florins d'or, leur étal de boucher ayant autrefois appartenu â Henri Prud'homme (Heincken Praudoms). 8 mai 1466 Cart. XI, f° 423. Inde dependebant ex pressulis pergameni duo sigilla ex viridi sera., 1466-1466
- 1877 Der geben wart des jars Vnsers Herrn dusent viere hondert sesse und sesszich, des VIIIten dags in den maye. Tilman de Bilstein (Bielstein) et Tilman Tielmaenne, échevins de Luxembourg, font savoir qu'Ulric Dachs d'Inchenhofen [?] (van Ynchenhouen), habitant à Luxembourg, a vendu au duc de Bourgogne, représenté par son receveur général du duché de Luxembourg, Liévin d'Ypres (Yppern), au prix de soixante florins du Rhin, deux granges avec leurs dépendances, situées au lieu dit ym Limperwege, entre la grange de Claszmann Smyz et la maison de Matthias (Thisgen) Weschergin : granges qui avaient appartenu à feu Martin Weschergin. Cart. XI, f° 421. Inde dependebant ex pressulis pergameni duo sigilla viridia. 8 mai 1466., 1466-1466
- 1878 Le douzieme jour de juing . lan mil quatre cens soixante et six. Gérard, seigneur de Rodemack, de Kronenburg (Croneberch) et de Neuerburg (Neufchastel), donne quittance au duc de Bourgogne [Philippe le Bon] de tous arrérages de rentes à lui dues sur le duché de Luxembourg, et notamment sur les recettes de Thionville, Arlon, Puttelange et Bastogne : arrérages échus avant le 3 novembre 1461, qui fut le jour de son entrée en l'hommage du dit duc. 12 juin 1466., 1461-1466
- 1879 Acta fuerunt hec Antverpie... sub anno, indictione, die, mense, hora, et pontificatu quibus supra (anno a naliuitate ejusdem Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, jndictione quarta decima, die quidem sexta decima mensis junii hora vesperorum vel quasi, pond feeatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Pauli, divina providentia pape secundi, anno secundo. Par-devant les notaire et témoins ci-après nommés, Gilbert de Rupel, conseiller et receveur général des finances de Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., paie de la part de celui-ci aux procureurs et fondés de pouvoir de Guillaume, duc de Saxe, les secrétaires Gontier Zilchendorfer (Zulgendorffer) et Jean Reinde, qui lui en donnent quittance au nom du dit duc Guillaume, une somme de dix mille écus d'or, l'écu compté pour quaranteneuf gros monnaie de Flandre : montant de ce qui restait à payer du prix de vente du duché de Luxembourg et des comtés de Chiny et de Laroche en Ardenne. Le présent acte fut dressé à Anvers, dans la maison de Jean dit Bock, vulgairement appelée " la Hanse y (in hospicio Ance vulgariter nuncupato), par le notaire Nicolas de Teetfelen (Teffelen), clerc du diocèse de Cambrai, en présence d'Arnould, fils de Pierre, prêtre et chapelain de Notre-Dame, de Nicolas Rookworst [ou Rauchwurst ?j (Roechworst, Roechwoorst), habitants de cette ville, et de Jean de Schaeve (Schaene [sic]), clerc du diocèse de Tournai, témoin. Publié dans les Publications de la Société d'histoire du grandduché de Luxembourg, t. XXXII [X], année 1877, p. 47. Cart. X, f° 408. Anvers, 16 juin 1468., 1468-1877
- 1880 Acta fuerunt hec Antwerpie in domo habitacionis honorabilis viri Johannis dicti Bock hospicio Ance wlgariter nuncupato sito in castro Antwerpiense sub anno jndictione die mense hora et pontificatu quibus supra (anno a Natiuitate eiusdem Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto jndictione quarta decima die vero decima sexta mensis junii hora vesperorum vel quasi, pon ti ficatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Pauli diuina prouidencia pape secundi anno secundo). A la demande de Gilbert de Rupel, conseiller et receveur général de Philippe, duc de Bourgogne, de Brabant, etc., d'une part., et des secrétaires et fondés de pouvoir de Guillaume, duc de Saxe, landgrave de Thuringe et marquis de Misnie (Missionensis, Myssionensis...), Gontier Zilchendorfer (Zulgendorffer) et Jean Reinde, d'autre part, le notaire Nicolas Teeffelen (Tefelen), par acte dressé à Anvers, dans la maison de Jean Bock, vulgairement appelée-" la Hanse n (hospicio Ance vulgariter nuncupata), et en présence des témoins ci-après nommés, constate que le duc de Bourgogne a satisfait à toutes les obligations, naguères contractées par lui envers le duc de Saxe précité, en ce qui concerne l'acquisition du duché de Luxembourg et des comtés de Chiny et de Laroche en Ardenne (de Rupe in Ardenna). Témoins : Arnould, fils de Pierre (filins Petri), prêtre et chapelain de l'église Notre-Dame d'Anvers, Nicolas Rookworst [ou Rauchwurst ?] (Roechworst), habitant de cette même ville, et Jean de Schaeve, clerc du diocèse de Tournai. Publié dans les Publications de la Société d'histoire du grandduché de Luxembourg, t. XXXII [X], année 1877, p. 49. Cart. X, f° 397 (v°). Anvers, 16 juin 1468., 1468-1877
- 1882 Datum et actum in castro nostro Wymariense Maguntinensis diocesis ultima die mensis juinij anno Domini millesimo quadrin-' gentesimo sexagesimo sexto. Guillaume, duc de Saxe, landgrave de Thuringe, marquis de Misnie (Missenensis marchio), etc., reconnaît que Gontier Zilchendorfer (Czilcheiidorff'er), préfet du sauf=conduit de Weimar, et Jean Reinde (Remde), ses secrétaires et fondés de pouvoir, ont reçu pour lui des mains des délégués de Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., les derniers dix mille écus d'or qui lui étaient dus par celui-ci pour la cession de ses droits sur le duché de Luxembourg et les comtés de Chiny et de Laroche en Ardenne (de Rupe in Ardenna). Il déclare approuver et ratifier les quittances délivrées à cette occasion par ses mandataires susnommés. Sur le pli est écrit : Wilhelmus dux Saxonie manu propria subsignauit. Cart. X, f° 394. Inde dependebat ex filin sericis albi rubri ceruleique coloris sigillum croceum a tergo minori rubro contrasignatum. Du château de Weimar, 30 juin 1488., 1488-1488
- 1883 Datum et actum in castro nostro Wymariense Maguntinensis diocesis ultima die mensis junii, anno Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto. Guillaume, duc de Saxe, landgrave de Thuringe, marquis de Misnie (Missenensis marchio), etc., reconnaît avoir reçu de Philippe [le Bon], duc de Bourgogne, etc., pour la cession des droits que lui et Anne, sa femme récemment décédée, possédaient sur le duché de Luxembourg et les comtés de Chiny et de Laroche (Rupe in Ardenna), le reliquat du prix de vente, soit trente mille écus d'or en trois versements de dix mille écus chacun, effectués respectivement le 2 février 1464, le 2 février 1465 et le ter juin 1466 : le premier entre les mains de Jean Bissingen, chapelain, de Gontier Zilchendorfer (Czilchendorffer, Zulchendorff'er), préfet du sauf-conduit de WPimar, et de Jean Reinde (Rende), ses secrétaires et fondés de pouvoir; les deux autres entre les mains des deux derniers de ses mandataires prénommés. Par le même acte, le duc de Saxe déclare approuver et ratifier les quittances et toutes lettres quelconques données en ces circonstances par ses procureurs susnommés. Au bas on lit : Wilhelmus dux Suxonie manu propria subsignauit. Publié dans les Publications de la Société d'histoire du grandduché de Luxembourg, t. XXXII [X], année 1877, p. 52. Cart. X, f° 389 (v°). Inde dependebat ex filis sericis albi rubri et cerulei coloris sigillum croceum, cui a tergo aliud minus rubrum erat impressum. Une note marginale mentionne que les lettres originales du présent acte furent emportées par les Français en 1748. Du château de Weimar, au diocèse de Mayence, 30 juin 1486., 1464-1877
- 1884 Fait en set dite Chambre des comptes a Brouxelles le dixiesme jour daoust lan mil quatre cens soixante six. Les gens de la Chambre des comptes en Brabant et ceux des finances, assemblés par ordre du chancelier[Pierre] de Goux et des membres du grand conseil, donnent leur avis sur une requête présentée au duc de Bourgogne par Philippe de Sierck (Zirck), prévôt de l'église cathédrale de Trèves (Treues). Avis contresigné : P. Miclau A1. de le Wal. Cart. XIII, f° 36. Bruxelles, 10 août 1486., 1486-1486
457 gevonden, 441 t/m 457 getoond, pagina 23 van 23