---------------------------
http://www.arch.be
De archiefbewaarplaatsen
Beschikbaar in de talen: nl | fr | EAC-CPF XML
Soort archiefvormer : Bedrijf/Instelling
Rubriek : E:Particuliere organisaties met een economisch doel
Bron : Bedrijfsarchieven / Archives d'entreprises
Periode : 1885-1979
Le premier numéro de ce quotidien socialiste parut le 13 décembre 1885. Né de la fusion de deux journaux socialistes dirigés par des leaders du Parti ouvrier belge (P.O.B.), il était édité par une société coopérative au capital de 700 francs et rassemblant des bénévoles. Une nouvelle société coopérative dénommée <span style="font-style:italic">Le Peuple</span> fut fondée le premier mars 1886, conférant ainsi au journal une personnalité juridique. Son siège social fut établi rue du Persil à Bruxelles. Parmi les fondateurs, figurait Louis Bertrand qui fut le directeur puis le rédacteur en chef du journal. Conformément aux statuts, sa nomination, celle des autres membres du comité de rédaction ainsi que la ligne politique des journaux publiés étaient confiées au conseil général du P.O.B.
La société connut de graves difficultés financières et ne dut son maintien quaux subventions versées par la société coopérative de la <span style="font-style:italic">Maison du Peuple </span>de Bruxelles. Sa raison sociale fut modifiée en <span style="font-style:italic">La Presse Socialiste</span> le 10 janvier 1892. Ses neuf fondateurs, tous membres du P.O.B. souscrivirent la totalité du capital s'élevant à 50.000 francs. Elle était désormais soutenue par les sociétés coopératives socialistes qui s'engageaient à lui verser 5 % de leurs bénéfices. La nouvelle société transféra son siège social rue des Sables dans un bâtiment qui appartenait à la <span style="font-style:italic">Prévoyance sociale</span>
Au départ, la société éditrice du <span style="font-style:italic">Peuple</span> se consacrait à lédition de livres et journaux socialistes à bon marché. Ainsi en 1895, elle créa une deuxième édition pour atteindre une frange plus démunie de son lectorat. La première guerre mondiale mit fin à cette initiative. Du mois de septembre 1914 au mois de novembre 1918, le journal cessa de paraître. L'entre-deux-guerres, sous la direction d'Auguste Dewinne fut une période faste pour l'entreprise. Dès la reprise, <span style="font-style:italic">La</span> <span style="font-style:italic">Presse Socialiste</span> décida de créer une édition régionale du <span style="font-style:italic">Peuple </span>à Liège. En 1920, celle-ci devint indépendante sous la dénomination de <span style="font-style:italic">La Wallonie</span>
Pour répondre à ce développement, des sociétés coopératives et des associations affiliées au P.O.B. fondèrent le 18 juin 1937 la <span style="font-style:italic">Société d'Impression et d'Édition </span>au capital de 300.000 francs. Elle devait soutenir la croissance de la société coopérative, tant à Bruxelles où se trouvait la rédaction du journal quà Liège. Elle avait plus particulièrement pour objet limpression et la vente de livres et dimprimés. Sous la dénomination <span style="font-style:italic">La Presse Socialiste</span>, elle gérait un département spécial pour l'édition de journaux, notamment <span style="font-style:italic">Le Peuple</span> et <span style="font-style:italic">La Wallonie</span>
Pendant la seconde guerre mondiale, les installations furent placées sous séquestre et éditèrent des brochures collaborationnistes, tandis que quelques numéros clandestins du Peuple étaient diffusés. A la fin du conflit, sous la pression de la branche syndicale du P.S.B. qui désirait conserver un organe de presse, le <span style="font-style:italic">Peuple </span>devint l'organe politique et <span style="font-style:italic">La Wallonie</span> celui des syndicats. La branche bruxelloise fut reprise par la <span style="font-style:italic">Société d'Édition du Peuple</span> fondée le 16 août 1945, tandis que la <span style="font-style:italic">Société d'Édition et d'Impression </span>était transférée à Liège et continuait à éditer <span style="font-style:italic">La Wallonie</span>.
Dès 1960, <span style="font-style:italic">Le Peuple</span> ne pouvant faire face à la concurrence des journaux à plus grand tirage et moins politisés commença à péricliter. Face à léchec dune profonde restructuration amorcée en 1974, la société éditrice du <span style="font-style:italic">Peuple </span>fut volontairement dissoute le 29 mai 1979 pour éviter la faillite
<span style="font-style:italic">Objet social</span> : L'impression et la vente de livres ou imprimés de toute nature, ainsi que toutes les opérations industrielles, commerciales et financières nécessaires ou utiles à la bonne marche de l'exploitation. La société peut comprendre dans son activité la fabrication de tous les articles d'impression typographique, lithographique, photographique et héliographique, l'édition de toutes les uvres littéraires, artistiques, commerciales et en général toutes opérations commerciales ou industrielles se rapportant à l'imprimerie et à la librairie
<span style="font-style:italic">Description du fonds
</span>22 mètres courants darchives couvrant la période de 1931 à 1980
Pièces concernant les assemblées générales (1939-1975) ; procès-verbaux des A.G. (1959-1968) ; correspondance (1949-1952) ; pièces concernant le personnel (1931-1974) ; dossiers de documentation (1950-1980) ; documents relatifs au département commercial (1951-1967) ; documents comptables (1933-1975) ; archives multimédia : photos ; collection du <span style="font-style:italic">Peuple</span> (1er janvier 1966-31 décembre 1979)
<span style="font-style:italic">Description des fonds
</span>213 boîtes à archives couvrant la période de 1944 à 1982. Quelques pièces isolées sont plus anciennes
Il s'agit de documents concernant la période de direction dAlbert Houssiaux (1948-1954), de François De Troyer (1955-1959), et de Théo Vantrogh (1959-1974). Ces archives donnent une image assez complète du développement de la presse socialiste francophone après la seconde guerre mondiale.
Pièces concernant les statuts de SODEPE (1960) ; dossiers (1933-1972) et procès-verbaux des assemblées générales (1947-1960) ; procès-verbaux des réunions du comité de direction (1965-1971) ; procès-verbaux et dossiers des réunions du conseil d'administration (1947-1974) ; rapports au collège des commissaires (1957-1969) ; rapports annuels SODEPE (1953-1960, 1973) ; documents comptables (1910-1975) ; pièces concernant le personnel (1910-1982) ; pièces concernant la rédaction du journal (1885-1969) ; correspondance (1937-1978) ; publicité (1946-1974) ; propagande et prospection (1944-1970) ; dossiers de documentation de la rédaction (1931-1980)
Les archives originales du <span style="font-style:italic">Peuple</span> de 1886 à 1940 réparties en 600 dossiers sont conservées à Moscou. Elles ont été entièrement microfilmées par des archivistes de lAMSAB et peuvent donc y être consultées sur 555 microfiches
Pièces concernant la fondation (1937-1940) ; procès-verbaux des réunions du conseil dadministration (1886-1911 et 1921-1933) ; procès-verbaux du conseil général (1886-1889) ; comptes-rendus ; dossiers de documentation concernant la politique, des personnalités scientifiques politiques ou littéraires et la rédaction du journal (1921-1940) ; pièces concernant le personnel (1922-1939) ; documents comptables (1936-1940) ; correspondance (1928-1939) ; dossiers biographiques (1871-1939)
<span style="font-style:italic">Description du fonds</span>
10 mètres courants d'archives couvrant la période de 1892 à 1985
Pièces concernant la fondation (1892-1920 et 1940-1972) ; procès-verbaux des assemblées générales (1925-1939 et 1946-1954) ; procès-verbaux du conseil d'administration (1944-1976) ; rapports au collège des commissaires (1957-1965) ; rapports d'exploitation (1957-1965) ; pièces concernant la direction (1952 et 1973-1976) ; correspondance diverse (1923-1939, 1948-1985) ; pièces concernant le personnel (1925-1939, 1945-1961 et 1973-1985) ; pièces concernant le domaine (1944-1957) ; documents comptables (1937-1938, 1945-1971) ; dossier de liquidation de SODEPE Le Peuple (1973-1981) ; dossiers de documentation du journal Le Peuple<span style="font-style:italic"> </span>(1918-1960) ; archives multimédia : photographies, gadgets, autocollants
ORIENTATION BIBLIOGRAPHIQUE :
Annexes au<span style="font-style:italic"> Moniteur belge</span>, 22 janvier 1892 (n° 170) ; 12-13 juillet 1937 (n° 11.044) et 9 septembre 1945 (n° 11.864)
ALDERWEIRELDT, « Les archives du Journal Le Peuple », dans <span style="font-style:italic">Brood en Rozen. Tijdschrift voor de geschiedenis van sociale bewegingen</span>, 1997/3, pp. 55-61
CLAEYS W., <span style="font-style:italic">De socialistische patijkrant Le Peuple, in de na-oorloogse periode (1944-1948). Breuk of continuïteit met het verleden ?</span>, mémoire de licence, VUB, Bruxelles, 1995
Vaste URL : https://search.arch.be/eac/eac-BE-A0500_012122_FRE