---------------------------
http://www.arch.be
De archiefbewaarplaatsen
Beschikbaar in de talen: nl | EAC-CPF XML
Soort archiefvormer : Bedrijf/Instelling
Rubriek : E:Parochiale instellingen, m.i.v. Heilige-Geesttafel en kerkfabriek
Bron : Archievenoverzicht RA Gent
Periode : 13de eeuw - 1796
Tafels van de Heilige Geest of armendissen werden vanaf de tweede helft van de 13de en begin 14de eeuw op parochiaal niveau georganiseerd. Ze ondersteunden enkel de armen die tot de desbetreffende parochie behoorden en die een penning of loodje konden voorleggen. Het beheer van deze instellingen was in handen van de armen- of Heilige Geestmeesters, terwijl de controle werd uitgeoefend door de dorps- of stadsmagistraat. Bedelingen gebeurden aan huis, meestal in de vorm van levensmiddelen, kledij, brandstof of geld. De inkomsten van de Tafels waren vooral uit schenkingen afkomstig. Een precieze 'begindatum' voor de armentafel van Melsen is niet gekend, het oudste stuk waarover we beschikken dateert van 1640. Uit de stukken kunnen we afleiden dat de ontvanger en griffier van de armendis doorgaans dezelfde personen waren als degenen die verantwoordelijk waren voor de administratie van de kerkfabriek.
Archief Armentafel van Melsen. Het archief werd gedurende zijn geschiedenis voornamelijk op de pastorie te Melsen bewaard, getuige onder meer de twee inventarissen die zich in het bestand bevinden. Een deel van het archief bevond zich volgens de inventaris uit 1780 bij de deken van Oudenaarde. Wat vandaag overblijft van het oud kerkarchief en het archief van de armentafel is eerder gering, hoewel hier niet meteen een duidelijke verklaring voor te vinden is. Een klein deeltje van het oud archief kwam in elk geval bij de gemeente en enkele particulieren terecht. Hetzelfde geldt voor het modern archief: heel wat archiefbescheiden zijn in de loop van de 20ste eeuw schijnbaar verdwenen, opnieuw zonder duidelijke oorzaak. Het archief van de Sint-Stefanusparochie te Melsen werd in verschillende blokken verworven. In 1928 werden stukken betreffende de kerk en de armentafel door Jos De Beer aan het RA Gent geschonken en toegevoegd aan het bestand Heerlijkheden, leenhof, parochie en kerk van Melsen (toegang nummer 077) onder de nummers 12, 13 en 14. De nummers 15, 16 en 17 uit dezelfde inventaris werden op 17 januari 1958 geschonken door het museum Sterckshof te Antwerpen. Op 5 mei volgde de gemeente Melsen, die archief schonk dat onder de nummers 18 tot 22 beschreven werd. Op hetzelfde moment besliste ook de pastoor van Melsen bescheiden over te maken aan het Rijksarchief, die in dezelfde inventaris onder de nummers 23 tot 26 ontsloten werden. In het Algemeen Familiefonds bevond zich reeds archief van de Sint-Stefanusparochie en de armendis, onder de nummers 5123 tot 5138, die door advocaat de Schrijver uit Gent geschonken werden. Deze stukken werden samen met ander archief afkomstig van de familie De Saegher overgedragen. Op 12 februari 2009 werd door bemiddeling van Geert van Bockstaele - archiefmedewerker van het Bisdom Gent en contactpersoon van het Rijksarchief te Gent - het overige kerkarchief dat zich nog op de pastorie bevond aan het Rijksarchief overgemaakt. Bij de overdracht bevond zich een lijst van beschrijvingen en een (voorlopige) inventaris, respectievelijk voor het oud (18 nummers) en het modern archief (160 nummers). Op 4 december 2009 werden nog twee dozen financiële documenten overgebracht die zich bij het kerkarchief van Schelderode bevonden (71 nummers).
DE MECHELEER L., Armoede in de Late Middeleeuwen, in: DE MECHELEER L., De armoede in onze gewesten van de Middeleeuwen tot nu, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1991, p. 29 en MARECHAL G., Armen- en ziekenzorg in de Zuidelijke Nederlanden (11de-14de eeuw), in Algemene Geschiedenis der Nederlanden, II, Haarlem, 1980, pp. 254-280.
Vaste URL : https://search.arch.be/eac/eac-BE-A0500_119277_DUT