---------------------------
http://www.arch.be
De archiefbewaarplaatsen
Beschikbaar in de talen: nl | EAC-CPF XML
Soort archiefvormer : Bedrijf/Instelling
Rubriek : Heerlijkheden (AV)
Bron : Archievenoverzicht RA Gent
Periode : 12de eeuw - 1789
Thans »Frankrijk, dep. Nord« De Sint-Baafsabdij (Gent) verwierf waarschijnlijk eind 10de eeuw van de graaf van Vlaanderen het uitgestrekte domein ("villa") Wattrelos. Uit dit domein groeide vanaf de 12de eeuw de heerlijkheid Wattrelos, rechtstreeks van de graaf van Vlaanderen in leen gehouden. De abten van Sint-Baafs en hun rechtsopvolgers de proosten van het Sint-Baafskapittel en de bisschoppen van Gent waren bijgevolg de heren van Wattrelos. Tijdens de middeleeuwen werd de abt te Wattrelos als heer vertegenwoordigd door een proost. De heerlijkheid had een schepenbank met 7 schepenen, een baljuw, luitenant-baljuw en griffier; ze bezat de volle, hoge justitie. Wattrelos stond in principe los van de kasselrij, het baljuwschap en de gouvernance van Rijsel, als rechtstreeks van de graaf van Vlaanderen gehouden. Beroep was dus alleen mogelijk voor het Leenhof van Sint-Baafs te Gent en vervolgens voor de Raad van Vlaanderen en hoger. Dit werd echter gedurende eeuwen door die van Rijsel aangevochten. Na de definitieve aanhechting bij Frankrijk (1667) verloor de heerlijkheid de facto zijn "souvereine" status. In de lijn van de centralistische politiek van de Franse koning schoof de Gouvernance van Rijsel de privilegies van de heer van Wattrelos, een niet-Franse bisschop, opzij. In de 18de eeuw beschikte de heer te Wattrelos in werkelijkheid alleen nog over de lagere rechtspraak. Zoals overal in Frankrijk werd in 1789 de heerlijkheid Wattrelos afgeschaft. Niettemin bleven bepaalde heerlijke rechten de facto nog tot 1792 bestaan
Archief van de Heren van Wattrelos. Als behorend tot het domein van de Sint-Baafs, abdij en kapittel, is heel wat archief van de heerlijkheid bewaard gebleven bij het archief van het Sint-Baafskapittel en het Bisdom Gent. Zie Archieffonds Sint-Baafs / Bisdom Gent
Rijsel, Archives départementales du Nord
PIAT J., Wattrelos et les Wattrelosiens, Wattrelos, 1989, p. 7-60. - VERHULST A., De Sint-Baafsabdij te Gent en haar grondbezit (VIIe-XIVe eeuw). Bijdrage tot de kennis van de structuur en de uitbating van het grootgrondbezit in Vlaanderen tijdens de middeleeuwen (Verhandelingen van de Kon. Vlaamse Academie v. W.L.S.K. van België. Klasse der Letteren, nr. 30), Brussel, 1958, p. 549-564
Vaste URL : https://search.arch.be/eac/eac-BE-A0500_115511_DUT