Klooster van de Dominicanessen te Gent

• Gent

Zusters van het klooster Sint-Anna-Consolatie (Temse), van de de derde orde van Sint-Dominicus, vestigden zich in 1628 in Gent. Na betwistingen met de stad Gent kregen ze uiteindelijk van alle wereldlijke en geestelijke overheden de toelating een slotklooster naar de eerste regel van de Dominicanenorde op te richten. Het klooster was toegewijd aan Sint-Catharina van Siena. De zusters werden Dominicanessen, Predikheressen of Predikherinnen, of Jacobinessen genoemd en behoorden tot de tweede orde van Sint-Dominicus, vanaf 1673 in de Nederduitse Provincie van de Dominicanen. De religieuzen namen hun intrek in een aantal huizen op de heerlijkheid Nieuwland (Heilig-Kerstparochie, Gent) vlak bij het Grendelgat en het Sint-Jacobsgodshuis. Bouw- en verbouwingswerken volgden elkaar de volgende decennia op, zodat het complex geleidelijk het uitzicht van een slotklooster kreeg. Een kloosterkerk verrees in 1711-1715. In 1762-1769 waren er verbouwingen aan het kloosterpand. In die tijd bestond het kloosterbezit behalve uit het kloosterpand met inboedel en 4 huizen in de omgeving hoofdzakelijk uit renten. Het klooster werd bij edict van Jozef II in 1783 opgeheven. De goederen werden onder het toezicht van het Comité voor de Religiekas en van de Jointe voor de Afgeschafte Kloosters geplaatst. Inboedel en ornamenten (1783-1785) en daarna ook de kloostergebouwen (1786-1787) werden openbaar verkocht. Kort daarna volgde de afbraak van de gebouwen. In de plaats kwamen huizen en fabrieken. Bij de afschaffing telde de gemeenschap 27 kloosterlingen. In 1793 deden een aantal van hen een poging om een nieuwe kloostergemeenschap te beginnen, evenwel zonder resultaat

Archief van het Klooster van de Dominicanessen te Gent. Na de opheffing van het klooster (1783) oefenden het Comité voor de Religiekas en de Jointe voor de Afgeschafte Kloosters toezicht uit op het archief. Het Franse bewind nam het archief over. Veel archief verdween. Het RG bewaart de nrs. 1-4 en 6 van in de loop van de 19de eeuw. Nr. 6 was aanvankelijk Varia D 2755. Nr. 5 werd aangekocht op de veiling Vijt (1895)

Stadsarchief Gent, Oud Archief, Reeks XXIV: 1493-1794 (DECAVELE J. en VANNIEUWENHUYSE J., Archiefgids. I. O.A. (Sa. Gent), nr. 477). - Gent, Dominicanenklooster (Hoogstraat), Kloosterarchief (BOGAERTS A.M. en CRESENS E., Inventaris van het dominikaans archief, ii: Kloosterarchieven van Lier, Leuven, en Gent, Brussel, 1977, p. 139-307)

DE PUE J.P., Geschiedenis van het voormalig klooster van Sint-Catharina van Senen van de Predikheressen-Dominikanessen Nieuwland te Gent (1628-1783), Gent (Paters Dominicanen), [ca. 1980]