Algemeen Familiefonds

Het algemeen familiefonds is een rijke, vaak nog te weinig geraadpleegde verzameling van de meest diverse stukken betreffende families en personen. De bestanddelen werden indien mogelijk gegroepeerd onder de naam van de schenker of de persoon / familie waarop ze betrekking hebben, maar de verzameling telt evenzeer een grote hoeveelheid ‘losse stukken’. Indexen maken dit geheel toegankelijk. De omvang van duidelijk te identificeren groepen archiefstukken leende er zich meestal niet toe een afzonderlijk bestand met een eigen inventaris te vormen, op een negental uitzonderingen na. Niettemin kunnen er toch nog een aantal gehelen onderscheiden worden, die in de inhoudsbeschrijving van het eerste algemene blok verder gespecificeerd worden.

Algemeen Familiefonds. Uit bovenstaande beschrijving wordt duidelijk dat het Algemeen Familiefonds een organisch gegroeid bestand is. Het kende in de loop van zijn geschiedenis heel wat toevoegingen, maar ook heel wat schrappingen: wanneer een archiefstuk duidelijk toe te wijzen valt aan een archiefvormer waarvan een inventaris bestaat, wordt het stuk uiteraard overgeheveld. Dit groeiproces is reeds aan de gang van bij het ontstaan van het fonds, eind 19de eeuw. Tot op de dag van vandaag gebeuren nog steeds toevoegingen. Het allerlaatste nummer, momenteel 8063, werd bijvoorbeeld toegekend aan een legger van de parochie Heusden, gekopieerd voor persoonlijk gebruik door Franciscus Benedictus Remory anno 1780 met aan de keerzijde een manuaal van openbare verkopen in de buurt van Oudenaarde, 1835-1836 (Aanwinstnr. 2006/08). Enkele bladzijden daarvoor werden dan weer schoolrapporten en getuigschriften uit de 19de-20ste eeuw opgenomen, wat meteen een indicatie is van de verscheidenheid van het bestand. Tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw, voornamelijk tijdens de periode 1908-1922, werden een aantal aparte inventarissen opgesteld voor grotere familiearchieven, die echter hun nummering binnen het geheel bleven behouden. Het gaat om het archief van de familie de Nieulant de Pottelsberghe (1908), familie Papejans de Morchoven (1913), schenking de la Kethulle de Ryhove (1914), familie Kervyn de Volkaersbeke (1920), familie de Pélichy (1921), familie de Clerque Wissocq de Sousberghe (1922) en familie van Berlaere (1939). Tijdens diezelfde periode kreeg ook de schenking van den Hecke de Lembeke een aparte toegang, die anno 1990 zou worden aangevuld met het supplement. Recent werd ook het archief van de familie d’Udekem d’Acoz in een aparte inventaris beschreven (1996). De inhoud van deze blokken wordt telkens afzonderlijk toegelicht.

Persoons- en familiepapieren kunnen aangetroffen worden in diverse andere rijksarchieven, stads- en gemeentearchieven, (lokale) documentatiecentra en private verzamelingen. Aanvullend op de collectie van Rijksarchief Gent zijn vooral: Stadsarchief Gent, Oud Archief, niet-genummerde reeksen Familiepapieren (13de-18de eeuw), Familie- en huisarchieven (13de-20ste eeuw), Genealogieën (16de-20ste eeuw) en Heraldisch-genealogische handschriften (15de-19de eeuw) (DECAVELE J. en VANNIEUWENHUYSE J., Archiefgids. I. O.A. (Sa. Gent), nrs. 525-528.); Universiteitsbibliotheek Gent, Handschriftencollectie, o.m. persoons- en familiepapieren, heraldisch-genealogische werken (hoofdzakelijk 15de-19de eeuw) (DEROLEZ A., Inventaris van de handschriften in de Universiteitsbiblitoheek te Gent, Gent, 1977; met aanvullende steekkaartencatalogus.)

BERVOETS J.A.A. e.a., Het conglomeraat ontward. Aanwijzingen voor het inventariseren van familiearchieven, in Nederlands Archievenblad, 1984, 88, p. 193-233. - DE BOOY E.P. en RUITENBERG G.M.W., Zorg voor het familiearchief, Houten, 1995. - HILDESHEIMER F., Les archives privées. Le traitement des archives personnelles, familiales, associatives, Parijs, 1990. - JANSSENS L., Familiearchieven als dooreengegooide puzzels. Het voorbeeld van de bestanden de Merode op het Algemeen Rijksarchief, in Archiefinitiatie(f) 4, Brussel, 2000, p. 149-156. - LEJOUR E., Les archives de familles, in Archives, Bibliothèques et Musées de Belgique, 1950, XXI, p. 11-27. - VAN ACKER J., Familiearchief: van definitie tot inventarisbeginsel, in Archiefintitiatie(f) 3, 1996, p. 21-32.