Projectpagina's

Archiefdienst: Rijksarchief te Brussel (Voorst)
Archiefblok: Archief van de gerechtelijke politie bij het parket van de procureur des Konings van Brussel
Type archiefdocument: documentatiemappen ("politieke dossiers")
Geografische omschrijving: Brussel
Periode: 1921-1976
Inventaris: C. Martens, Inventaris van het archief van de gerechtelijke politie bij het parket van de procureur des Konings van Brussel, 1921-1976, Brussel, ter perse.

Toelichting:
De gerechtelijke politie werd opgericht met de wet van 7 april 1919. Het nieuwe politiekorps stond onder toezicht van de procureurs-generaal en onder het bestuur van de procureurs des Konings van het desbetreffende arrondissement.
In theorie werden in 1919 de helft van de officieren en agenten bij het parket van Brussel tewerkgesteld. Vermoedelijk hield dit verband met de centrumfunctie van de stad. Als hoofdstad van het land was Brussel een dichtbevolkt administratief en politiek centrum. Dit maakte de stad potentieel aantrekkelijk voor delinquenten. Bovendien werd het gerecht er geconfronteerd met zeer specifieke vormen van criminaliteit, zoals politieke aanslagen en misdrijven. De hoge concentratie aan manschappen had ook te maken met het feit dat de gerechtelijke politie van Brussel als aanspreekpunt gold voor zowel binnenlandse als buitenlandse politiediensten. Het ministerie van Justitie trachtte van de gerechtelijke politie van Brussel een verzamelplaats te maken voor informatie uit alle uithoeken van België.
De gerechtelijke politie had een uitsluitend repressieve functie. Ze trad op wanneer de administratieve politie er niet in geslaagd was om een misdrijf de te voorkomen. De "politieke dossiers" moeten eerder gezien worden in het licht van een documentatieopdracht. Een belangrijk aandachtspunt voor de gerechtelijke politie van Brussel was het monitoren en opsporen van politieke groeperingen, zowel ter linker- als ter rechterzijde, die mogelijk een gevaar vormden voor de openbare veiligheid.
De "politieke dossiers" bevatten documentatie die door de gerechtelijke politie van Brussel is aangelegd inzake politieke activiteiten, politieke groeperingen, politieke activisten van allerlei slag en politieke gebeurtenissen in brede zin. Deze documentatiemappen bevatten onder andere allerhande persknipsels en verslagen van meetings en vergaderingen die door agenten van de gerechtelijke politie werden bijgewoond. Ze geven een rijk beeld van het politieke leven in België – voornamelijk, maar niet uitsluitend, aan extreem-linkse en aan extreem-rechtse zijde – en belichten tevens het politieke leven in Kongo.
Onderzoekers dienen er rekening mee te houden dat het hier om documentatiemappen gaat. Dit betekent dat een typisch "politiek dossier" voornamelijk uit persknipsels allerhande bestaat, eventueel aangevuld met andere documentair materiaal of processen-verbaal.

De raadpleging van archiefbescheiden van minder dan 100 jaar oud inzake criminele -of politiezaken moet vergezeld gaan van de uitdrukkelijke en voorafgaande toestemming van de procureur-generaal bij het Hof van Beroep van Brussel.

Invoer verzorgd door: Christophe Martens
Status: Afgewerkt